-
elfy i elfowie4.02.20024.02.2002Moje pytanie dotyczy mianownika i biernika l. mn. rzeczownika elf. We wszelkich słownikach jako poprawna sugerowana jest końcówka -y (a więc elfy). Tymczasem Marek Gumkowski w jednym z wydań Władcy Pierścieni J. R. R. Tolkiena wprowadził formę elfowie, tak to motywując:
Wspomnieć także należy o modyfikacji innego rodzaju: rzeczownikowi elf w mianowniku i bierniku liczby mnogiej nadawana jest tu męskoosobowa forma elfowie, nie figurująca w słownikach języka polskiego. Odważono się na takie odstępstwo od językowych prawideł zarówno dlatego, że w odniesieniu do postaci określanych tym mianem są tu zawsze stosowane formy gramatyczne przynależne istotom ludzkim (a więc oni, nie one; zrobili, nie zrobiły), jak i z chęci naśladowania w tej mierze decyzji autora, używającego nieprawidłowej w angielszczyźnie formy liczby mnogiej elves (zamiast elfs) i toczącego o to zażarte boje ze skrupulatną korektą. Tolkien chciał w ten sposób odświeżyć sens słowa, które – jak pisał – „z biegiem czasu skarlało i dziś kojarzy się raczej z fantastycznymi duszkami”. W polskim przekładzie forma elfy została pozostawiona wyłącznie w kilku miejscach jako zbiorowe określenie ludu czy też szczepu (np. Elfy Szare, Elfy Leśne – ale już: Elfowie Wysokiego Rodu). Podobnie, choć w sposób nie tak konsekwentny, wprowadzone zostały, jako oboczne, formy krasnoludy i krasnoludowie.
Swego czasu temat ten wzbudził żywą wymianę zdań na „Forum dyskusyjnym miłośników twórczości J.R.R. Tolkiena”. Tu chciałbym spytać, co Państwo sądzą na temat takiej innowacji językowej, jej zasadności i poprawności. Czy da się tu w ogóle jednoznacznie rozstrzygnąć problem, czy też wybór jednej z form jest li tylko kwestią gustu użytkowników języka?
Z tolkienowskim pozdrowieniem,
Ruginwaldus -
tabula rasa29.09.200629.09.2006Chciałem spytać o wyraz tabularaza, popularny w Internecie, odmieniany i poręczniejszy niż wyniosła tabula rasa, np. „(…) trudno jest doradzać tabularazie do której nic nie dociera’’ (http://www.bowling.bm5.pl/forum2002/bownet.asp?ID=1624). Czy jest to już byt na tyle samodzielny i powszechny, by zyskać aprobatę językoznawców, przynajmniej w ramach stylu potocznego?
-
broń czy bronie?29.04.201029.04.2010Witam Szanownych Językoznawców!
Proszę mnie oświecić, jak to w końcu jest z tą bronią? Ma ona liczbę mnogą czy nie? W tekstach o grach komputerowych nagminnie używa się owej, ponoć nieistniejącej, liczby mnogiej. Zaczęłam się więc zastanawiać, czy czasem pogłoski o jej nieobecności w j. polskim nie są aby przesadzone?
Dziękuję i pozdrawiam.
Anna
-
Co się kołem toczy?5.04.20125.04.2012Szanowni Państwo,
czy w języku polskim istnieje powiedzenie Historia kołem się toczy, czy jest to tylko błędna forma powiedzenia Fortuna kołem się toczy?
-
Człowiek – osoba dorosła? 30.05.201630.05.2016Od dłuższego czasu nurtuje mnie to, dlaczego jako jedno ze znaczeń słowa człowiek w SJP PWN podane jest ‘osoba dorosła’.
Nie słyszałem nigdy, żeby jak ktoś mówił o człowieku, miał na myśli jedynie „osobę dorosłą”. Człowiek wydaje się pojęciem uniwersalnym, odnoszącym się do wszystkich istot ludzkich – zarówno dzieci (nawet dzieci nienarodzonych), dorosłych, jak i osób w podeszłym wieku.
Czy mógłbym prosić o wyjaśnienie tej kwestii? Dziękuję.
-
Człowiek(-)Warzywo, Człowiek(-)Ćma
22.01.202322.01.2023Dzień dobry!
Chciałabym zapytać o pisownię postaci takich jak „Człowiek(-)Warzywo” (https://cryptidz.fandom.com/wiki/Veggieman) czy „Człowiek(-)Ćma” (https://pl.wikipedia.org/wiki/Mothman). Czy stosujemy wobec nich tę samą zasadę, którą posługujemy się przy człowieku pająku albo kobiecie kocie?
Serdecznie pozdrawiam
Mira
-
elfy i elfowie26.02.200726.02.2007Witam :).
Mam pytanie w sprawie odmiany słowa elf. Czy liczba mnoga wyrazu elf to ci elfowie czy te elfy? Otóż niedawno spotkałam się z tą pierwszą formą, a zawsze byłam przekonana, że mówi się: te elfy, idziemy odwiedzić / zobaczyć elfy… itd. Dodam, że też jako elfowie był odmieniony ten wyraz w filmie. -
Nazwy ulic w tytułach20.10.201720.10.2017Szanowni Państwo,
reguła [73] nakazuje pisać wielką literą jedynie pierwszy wyraz w tytułach utworów artystycznych. Co jednak z takimi przykładami jak: Ulica Japońskiej Wiśni (wiersz Osieckiej), Ulica Sezamkowa, Łuk Triumfalny (powieść Remarque’a, której tytuł nawiązuje do paryskiej budowli)? Nazwy te same w sobie podchodzą pod regułę [82], z której wynika pisownia wielką literą wszystkich wyrazów. Jak pogodzić tę kolizję?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
nie i już!15.02.201515.02.2015Dzień dobry,
spotkałem się gdzieś na portalu społecznościowym z określeniem nieheteroseksualny. Zżera mnie ciekawość czy istnieje w języku polskim takie słowo, a jeśli istnieje, to co oznacza (niestety sam nie poradziłem sobie z odpowiedzią na to pytanie ze 100% pewnością)? W przypadku jeśli jednak nie istnieje takie słowo w języku polskim, a jest to pewnego rodzaju słowotwórstwo, chciałbym wiedzieć jak się mają do tego heteroseksualny i homoseksualny. Jeśli to możliwe, proszę o odpowiedź. -
o niebie i ziemianach2.01.20122.01.2012Szanowni Państwo!
„Co poeta miał na myśli” w słowach kolędy Bóg się rodzi: „Cóż masz niebo nad ziemiany”. Co konkretnie oznacza ten werset w kontekście dalszego ciągu tej strofy. Czy ziemiany to narzędnik, czy biernik?
Z poważaniem,
Łukasz